De diaconale opdracht

Heel begrijpelijk gaat er in deze tijd van verandering veel aandacht naar de noodzakelijke samenwerking in eigen kring (Boven de Schelde) en de voortgang van vieringen. Maar het zou niet passen bij ons geloof wanneer we alleen naar binnen gericht bezig zijn.

Het leven van de katholieke gemeenschap kent twee bewegingen: een beweging naar binnen in contact met de Bron en het verstevigen van de onderlinge verhoudingen.

En een beweging naar buiten:

  • die zichtbaar wordt in de wijze waarop wij in de samenleving staan en in ons doen en laten op eigentijdse manier getuigen van ons geloof;
  • die handen en voeten krijgt in onze solidariteit met armen en vluchtelingen, zieken en eenzame mensen ongeacht hun achtergrond, ras of

Deze opdracht is in beide parochies al lange tijd ter hand genomen door de verantwoordelijken voor de Caritasinstelling en andere actieve parochianen. Zo kennen we Boven de Schelde schuldhulpverlening, contact met en zorg voor ‘aanlopers’ op de pastorieën, distributie van kerstpakketten, inzet voor Vasten- en Adventsactie, enz. De lijst kan men uitbreiden met nog veel andere initiatieven.

Het is Paus Franciscus die ons allen uitnodigt meer werk te maken van juist dit deel van onze roeping. Hij wijst daarbij over de grenzen van onze christelijke  gemeenschap heen. Franciscus spreekt graag over de aarde als één huis waar alle mensen het recht hebben veilig te wonen. Hij nodigt ons in Evangelii Gaudium (2013) uit om los te komen uit onze comfortzone.

Deze concrete inzet voor een betere, meer leefbare wereld is volgens ons de meest adequate manier om te evangeliseren.

De grondslag voor deze solidariteit met zwakkeren vinden we bij God die ongelijkwaardheid wil uitbannen en vraagt om bijzondere zorg voor hen die achtergesteld worden. Maar ook Jezus citeert niet voor niets de woorden van de profeet Jesaja aan het begin van zijn openbare leven: De Geest ‘heeft mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken, en aan blinden, dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid …’

De diaconale opdracht die voorheen in politieke partijen, stands- en vakorganisaties, en door broeders en zuster werd gerealiseerd, zullen we in een moderne vorm moeten terugplaatsen in het parochiële leven, met alle beperkingen die daarbij gelden. Vaak zal dat gebeuren door aansluiting te zoeken bij bestaande (oecumenische of maatschappelijke) initiatieven. Daarnaast: kunnen krachten gebundeld worden door de Caritasinstellingen van de twee parochies jaarlijks bijeen te brengen.

Solidariteit met wie?

Tot wie zouden wij ons als gemeenschap Boven de Schelde moeten richten? In onderzoeken deelt men hen in drie grote groepen:

  • de materiële armen vanwege nood aan inkomen of onzekerheid over voldoende inkomen;
  • maar ook eenzame mensen mogen we rekenen onder de armen: bejaarden, zieken, mensen met psychische problemen, vluchtelingen verstoken van een goede woon- en verblijfplaats en ex-gevangenen;
  • en tenslotte mensen zonder levenszin.

Uit de beschrijving is op te maken dat het om méér gaat dan een laag inkomen. Het gaat evenzeer om achterstelling en minder kansen op terreinen als: arbeid, huisvesting, onderwijs, enz.

Werken aan een diaconale kerk Boven de Schelde

Eigen mogelijkheden: naastenliefe

Binnen de Damiaan- en Mariaparochie willen we de overtuiging levendig houden dat de diaconie een wezenlijke opdracht van de christelijke gemeenschap is.

Dat bereiken we allereerst door in het vierend samenkomen onze betrokkenheid op de mens in nood op te nemen. Al overwegend en biddend kunnen we getuigen van onze solidariteit bij samenleving en wereld.

Ook bij elke vorm van geloofsvorming is het vanzelfsprekend om naast het onder woorden brengen van ons geloof altijd stil te staan bij de concrete vertaling daarvan in ons doen en laten en daadwerkelijk daarin stappen te zetten.

Dat is minder ingewikkeld dan we misschien denken. Voor ieder van ons ligt nl. de naastenliefde binnen eigen bereik. De goede wil om jezelf tot naaste te maken van een mens in nood, vraagt niet om een structuur of organisatie. Je kunt het elke dag beoefenen.

Werken aan verandering van structuren

Het aandacht hebben voor mensen in de knel en het lenigen van onmiddellijke nood is dus zeker waardevol en een eerste begin van een bewuste houding. Het maakt je op een vanzelfsprekende manier bewust van het christen-zijn.

Maar inzicht opbouwen in de omstandigheden en zo mogelijk iets doen aan de oorzaken is een tweede belangrijke stap. In die zin zijn beide aandachtspunten van belang want ‘oog in oog’ staan met een mens in nood voorkomt dat rapporten en andere signalen ons hart niet raken. En een meer structurele aanpak kan voorkomen dat bestaande onrechtvaardige verhoudingen alleen maar bevestigd worden.

Hoe gaan we verder?

Het is de opdracht van de twee Caritasinstellingen én de diaconale werkgroepen in de Maria- en Damiaanparochie gezamenlijk nader stil te staan bij de concrete koers die men op dit terrein voor de gehele gemeenschap Boven de Schelde wil ontwikkelen.

Dat kan via het gezamenlijk stilstaan bij de achtergronden van de diaconale houding evenals het gezamenlijk kennis nemen van ontwikkelingen in de samenleving boven de Schelde op het vlak van armoede, vluchtelingen, enz. en het gezamenlijk publiceren van wat de parochies ondernemen.